Utrata przez dziecko pozycji jedynaka może być bardzo traumatyczna, szczególnie wtedy, gdy różnica wieku jest niewielka - rok lub dwa lata. Taka uraza wobec rodziców i rodzeństwa może trwać przez całe życie. Pierwsze dziecko na różne sposoby może ignorować brata lub siostrę, czuć wobec niego niechęć, a nawet wrogość. W fantazji może odtwarzać sytuację sprzed narodzin tego drugiego i zachowywać się oraz myśleć tak, jakby rodzeństwa nie było. Nieraz zaciera pamięć o dniu urodzin rodzeństwa, niemożliwe jest dla niego złożenie życzeń urodzinowych.
Skąd się bierze zazdrość i zawiść w związku? Dlaczego niektórzy starają się nadmiernie kontrolować swojego partnera, np. przeglądając jego korespondencję, sprawdzając telefon, nie zawsze mając ku temu powody?
Silna nieufność i podejrzliwość jest wyrazem niepewności o status miłosnej relacji. Nieufność także może niszczyć związek. Może być powtórzeniem kompleksu Edypa, układu, w którym dziecko miało poczucie, że nie ma szans wygrać z konkurentem tej samej płci lub było drastycznie karane za taką rywalizację. Dziecko boleśnie odczuwa wykluczenie z pary rodziców, co budzi zazdrość i zawiść. Włamywanie się do czyjegoś kalendarza czy telefonu jest chęcią posiadania drugiej osoby, kontrolowania jej od wewnątrz. Jest próbą usunięcia poczucia wykluczenia i frustracji.
Zazdrość może oczywiście wynikać z tego, że partner czy partnerka nie są godni zaufania. Balzak powiedział kiedyś, że kobieta budząca zazdrość nie jest jej warta. Pomijając narcystyczny aspekt wypowiedzi Balzaka, jego myśl odnosi się do uzasadnionej nieufności w związku. To samo zapewne moglibyśmy powiedzieć o niektórych mężczyznach, którzy naruszają intymność własnego związku i prowokują partnerkę do zazdrości - nieświadomie usuwając własny lęk przed byciem zdradzonym.
Maciej Musiał - psychoterapeuta psychoanalityczny i superwizor. Kieruje Ośrodkiem Psychoterapii Psychoanalitycznej „Trójmiasto” i Studium Psychoterapii w Sopocie
Czym jest zazdrość
Temu, kto zazdrości, chodzi o ukochaną osobę, jakąś wartość, ideę i pojawia się niepokój, że to miłosne pragnienie może zostać pokrzyżowane przez rywalkę lub rywala. Łatwo zauważyć, że przy zazdrości mamy układ trójkątny. Pierwotny trójkąt między matką, ojcem i dzieckiem jest matrycą dla przeżywania zazdrości w dorosłym życiu. Silne namiętności miłosne, seksualne i rywalizacyjne tworzą podstawową tematykę zazdrości.
Czym jest zawiść
Zawiść - pojawia się przy relacji, w której są tylko dwie osoby: ta, która odczuwa zawiść, i ukochany obiekt. Zawiść wybucha wtedy, kiedy odczuwamy wobec kogoś zależność. Zawiść jest związana z niedojrzałą częścią osobowości, jest też bardziej destrukcyjna, prymitywna od zazdrości.
Jak radzimy sobie z zawiścią
1. Zaprzeczamy, że istnieje, udajemy, że ten problem nas nie dotyczy.
2. Projektujemy naszą zawiść, czyli uważamy, że zawistni są inni, a nie my.
3. Robimy nieświadomie takie rzeczy, które wzbudzają zawiść innych.
Skąd się bierze zazdrość i zawiść w związku? Dlaczego niektórzy starają się nadmiernie kontrolować swojego partnera, np. przeglądając jego korespondencję, sprawdzając telefon, nie zawsze mając ku temu powody?
Silna nieufność i podejrzliwość jest wyrazem niepewności o status miłosnej relacji. Nieufność także może niszczyć związek. Może być powtórzeniem kompleksu Edypa, układu, w którym dziecko miało poczucie, że nie ma szans wygrać z konkurentem tej samej płci lub było drastycznie karane za taką rywalizację. Dziecko boleśnie odczuwa wykluczenie z pary rodziców, co budzi zazdrość i zawiść. Włamywanie się do czyjegoś kalendarza czy telefonu jest chęcią posiadania drugiej osoby, kontrolowania jej od wewnątrz. Jest próbą usunięcia poczucia wykluczenia i frustracji.
Zazdrość może oczywiście wynikać z tego, że partner czy partnerka nie są godni zaufania. Balzak powiedział kiedyś, że kobieta budząca zazdrość nie jest jej warta. Pomijając narcystyczny aspekt wypowiedzi Balzaka, jego myśl odnosi się do uzasadnionej nieufności w związku. To samo zapewne moglibyśmy powiedzieć o niektórych mężczyznach, którzy naruszają intymność własnego związku i prowokują partnerkę do zazdrości - nieświadomie usuwając własny lęk przed byciem zdradzonym.
Maciej Musiał - psychoterapeuta psychoanalityczny i superwizor. Kieruje Ośrodkiem Psychoterapii Psychoanalitycznej „Trójmiasto” i Studium Psychoterapii w Sopocie
Czym jest zazdrość
Temu, kto zazdrości, chodzi o ukochaną osobę, jakąś wartość, ideę i pojawia się niepokój, że to miłosne pragnienie może zostać pokrzyżowane przez rywalkę lub rywala. Łatwo zauważyć, że przy zazdrości mamy układ trójkątny. Pierwotny trójkąt między matką, ojcem i dzieckiem jest matrycą dla przeżywania zazdrości w dorosłym życiu. Silne namiętności miłosne, seksualne i rywalizacyjne tworzą podstawową tematykę zazdrości.
Czym jest zawiść
Zawiść - pojawia się przy relacji, w której są tylko dwie osoby: ta, która odczuwa zawiść, i ukochany obiekt. Zawiść wybucha wtedy, kiedy odczuwamy wobec kogoś zależność. Zawiść jest związana z niedojrzałą częścią osobowości, jest też bardziej destrukcyjna, prymitywna od zazdrości.
Jak radzimy sobie z zawiścią
1. Zaprzeczamy, że istnieje, udajemy, że ten problem nas nie dotyczy.
2. Projektujemy naszą zawiść, czyli uważamy, że zawistni są inni, a nie my.
3. Robimy nieświadomie takie rzeczy, które wzbudzają zawiść innych.